W Polsce jest ponad tysiąc obiektów jaskiniowych różniących się między sobą genezą, czasem powstania oraz składem gatunkowym roślin i zwierząt. Coraz częściej jednak w jaskiniach można znaleźć ślady zniszczeń i dewastacji tego środowiska. Pamiętajmy, że jaskinie są bardzo ważnym elementem przyrody. To właśnie w nich powstają formy mineralne, które nie miałyby szans przetrwać na powierzchni. Należą do nich np. nacieki kalcytowe, czy krystaliczne pokrywy halitowe (sól kamienna). Ze względu na bardzo specyficzne cechy mikroklimatyczne w środowisku jaskiniowym występują również gatunki i zbiorowiska zwierząt, częściowo lub całkowicie, przystosowane do życia pod ziemią.
Gatunki te można podzielić na:
- troglobiony: organizmy żyjące stale w jaskiniach charakteryzujące się szeregiem cech przystosowawczych np. uwstecznieniem oczu, brakiem barwników w skórze, silnie rozwiniętym zmysłem dotyku i węchu
- troglokseny: gatunki żyjące na stałe poza jaskinią, ale okresowo korzystające z jej schronienia
- roglofile – gatunki spotykane zarówno we wnętrzu jaskiń jak i poza nimi
Dlatego tak istotnym jest ochrona jaskiń i piętnowanie jakichkolwiek prób zniszczenia tego środowiska